« Artistieke evolutie »

Het uitgangspunt van de artistieke ontwikkeling van Herman De Cuyper, was het impressionistisch modelleren met klei. Deze techniek nam hij over van zijn leraars Blickx en Van Perck aan de academie. Rik Wouters had die techniek omgebogen tot een lyrisch instrument en zijn prestige werkte lange tijd na in het sculptuurcentrum Mechelen.

Oorlogsmonument van Bornem, brons en arduin (1934)		Georgette, gips (1935)

De lyrisch-impressionistische aanvangsperiode van De Cuyper startte op het einde van de jaren twintig en liep grosso modo door tot ca. 1934. In dit jaar maakte hij immers het “Oorlogsmonument” van Bornem als monumentaal eindpunt van die visie.

Zijn boetseerkunst evolueerde echter vrij vlug naar een meer gladde oppervlaktebehandeling van de huid van het beeld. Vooral de portret- en figuurstudies domineerden zijn productie en van bij de aanvang was de wereld van het kind een geliefd thema.

Charlientje, gips (1932)

De modellen die hij portretteerde of voluit boetseerde in geklede of naakte vorm, kwamen uit de eigen familie en vriendenkring. Georgette en Charlientje, dochtertjes van zijn oudere broers, waren de eerste meisjes die hij modelleerde. Charlientje (1932) illustreert als levensgroot kindernaakt zijn snelle evolutie naar een glad modelé: deze meer classicistische benadering sluit perfect aan bij de heersende tendens in de Belgische beeldhouwkunst. Deze wordt in de vakliteratuur omschreven als animistisch.

Kruisweg te Ruisbroek (Puurs), 14 bas-reliëfs in arduin (1942-1943)

Als debuterend kunstenaar onderging Herman ook de invloed van het Vlaams Expressionisme, maar de invloed ervan op zijn werk is gering. De tendens tot expressieve vervorming van de natuur, druiste in tegen zijn vormgevoel dat meer heil zag in een gesublimeerde stilering van de menselijke lichaamsvormen. Een bevestiging van deze opvatting zag hij gerealiseerd in de westerse kunst van de middeleeuwen, die hij tijdens een bezoek aan het Musée de Cluny te Parijs in 1937 ontdekte.

Bezinning, marmer (1937)

Samen met zijn vriend en ethnoloog Jan Vandenhoute (1913-1978), ontdekte hij een derde belangrijke herbronningspool, n.l. de primitieve kunst uit Afrika. Vanaf 1935 begon de kunstenaar te experimenteren met de techniek van de taille directe, eerst in hout en dan in steen. Van boetseerder werd hij letterlijk beeldhouwer en vanaf 1937 ontstonden zijn voldragen werken, meestal kleinsculpturen in diverse steen - en houtsoorten. Zijn animistische visie wist hij door te drukken in een reeks sculpturen, die gestalte geven aan een imaginaire wereld van geïdealiseerde uitbeeldingen van de grote levensmomenten.

Voedster, euville steen (1942)

Zijn belangrijkste thema werd het moederschap en alles wat hiermee samenhangt. Hij begon ook aan een reeks decoratieve koppen waarin hij de esthetiek van de primitieve beeldhouwer trachtte te benaderen als emanatie van Vandenhoutes bevindingen.

De religieuze thematiek stond van meet af aan op het repertoire van Herman De Cuyper, omdat de meeste van zijn opdrachtgevers en kopers kerkelijke instellingen waren. Zijn bijdrage tot de vernieuwing van de religieuze beeldhouwkunst in Vlaanderen is niet gering.

Rozenkrans te Kalfort (Puurs), 15 groepen in euville steen (1951-1952)

Hiervan getuigen zijn grote openluchtwerken als de ”Rozenkrans” te Kalfort (Puurs) en de arduinen “Kruisweg” te Ruisbroek (Puurs) in het Hof ter Zielbeek. Ook in zijn religieus geïnspireerd werk wist hij zijn animistische visie te behouden en de thematiek te vrijwaren van trivialiteit. Tot het einde van zijn creatief leven, bleef de kunstenaar trouw vasthouden aan deze visionair - animistische stijl.